Çay aracılığıyla dut kâğıdı kültürüyle tanışalım

Çin’in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Urumçi Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi’nin Toutunhe alanında yer alan Zhengshantang adlı çay şirketinin binasında, Xinjiang Runjiang Çin Resmi Akademisi Başkanı Wei Baoshan, insanlığın kâğıt yapımının canlı fosili olarak bilinen dut ağacı kabuğundan yapılan kâğıdı tanıtıyor. Bu kâğıt üzerine çizilen resimlerin tanıtımcısı olan Wei, “Dut ağacı kabuğundan kâğıt yapımı uzun bir geçmişe sahiptir ve Çin çay kültürü de uzun süredir devam eden geleneksel bir kültürdür. Dolayısıyla bu ikisinin entegrasyonu, daha çok sayıda insanın somut olmayan kültürel mirasları anlamasına ve somut olmayan kültürel mirasları ortaklaşa korumasına ve miras almasına olanak sağlıyor.” dedi.

Wei Baoshan dut ağacı kabuğundan kâğıdı halka tanıtırken, onların dut kâğıdı ve çay sanatının entegrasyonuna daha derinden ilgi duymasını sağladı.

Tarihi kayıtlara göre, kâğıt yapımı, Han Hanedanlığı(M.Ö.202-M.S.220) döneminde Orta Ovalar’dan Batı Bölgeleri’ne tanıtıldı. Xinjiang’ın Hotan bölgesindeki sakinler kâğıt yapımının hammaddesi olarak yörede bol olan dut ağacı kabukları kullandı. Bu kâğıt yapım tekniği Hotan ve Turfan gibi bölgelerde bugüne kadar kullanılıyor. 2006 yılında, Xinjiang’ın dut ağacı kabuğundan kâğıt yapım tekniği, Çin’in Somut Olmayan Kültürel Mirasları Koruma Listesi’nin ilk grubuna dâhil edildi.

Zhengshantang’ın binasında bulunan dut kağıdıyla yapılan bir hat eseri

Wei Baoshan’ın anlatımına göre, kâğıt yapımı için dut ağacının dallarının kabukları hammadde olarak kullanılır, çünkü bu tür kâğıt üzerine yazılan yazıların ve çizilen resimlerin rengi uzun zaman kalır, aynı zamanda kâğıt böceklerden ve nemden korunur ve inanılmaz bir elastikiyet özelliğine sahiptir. Dut ağacı kabuğundan kağıt, Tanrı Dağları’nın kuzeyi ve güneyindeki tüm etnik gruplardan vatandaşların günlük yaşamlarında yaygın bir şekilde kullanılırdı ve eski çağlardaki hattatlar ve ressamların gözdesiydi.

On yıldan fazla bir süredir, Xinjiang Çin Resmi Akademisi, Hotan bölgesi, Turfan şehri, yerli ve yabancı kaligrafi ve resim sanatçıları ile el ele vererek, “dut kâğıdı üzerine Çin resimleri” sanatının nesilden nesile aktarılıp korunması, araştırılıp geliştirilmesi ve tanıtılıp kullanılmasını tüm olanaklarla sağlarken, yurtiçi ve yurtdışından binlerce ressamı dut ağacı kabuğundan üretilen kâğıt üzerine Çin resimleri çizmeye davet etmiştir.

Bu ressamlar tarafından dut kâğıdı üzerine çizilen Kunlun Dağı’nın görkemli ve güzel manzarası, Yarğol Antik Kenti’ndeki kesintisiz değişiklikler, çölde dimdik ayakta duran kavak ağaçları, nar bahçesindeki hasat şarkıları, Sayram Gölü’nde dans eden göçmen kuşlar ve çoban kızın tatlı gülümsemesi gibi konular, eski dut kâğıdı üzerinde yaratıcı bir değişim ve yenilikçi bir gelişim oluştururken, Tanrı Dağları’nın kuzeyi ve güneyinde yeniden canlanarak, Xinjiang’ın Somut Olmayan Kültürel Mirasları alanında bir mücevher haline geldi.

İzleyiciler "Uygarlığı Aktaran Kağıt” ve “Dut Kâğıdında Sanat Hayatı” konulu özel videoyu izlerken, bir yandan güzel çayın tadına bakma, diğer yandan dut kâğıdı üzerindeki kültürel miras hakkında bilgi edinme fırsatı buldu.

Wei Baoshan, kalemi mürekkebe batırdıktan sonra açık sarı renkli dut kâğıdı üzerine “Somut Olmayan Kültürel Mirasları Aktarmak” anlamındaki Çince karakterleri yazarak, herkese dut kâğıdının binlerce yıllık üretim sanatını tanıttı ve dut kâğıdıyla ilgili soruları yanıtladı.

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Yeni Sosyal Tabakalar Derneği Başkan Yardımcısı Wang Yang, “Dut kâğıdı, pirinç kâğıdı kadar pürüzsüz olmasa da eşsiz bir güzelliğe sahiptir” dedi.

Wei Baoshan Dut Kâğıdı üzerine hat yazıyor

Wei Baoshan, Dut kâğıdının modern tasarımla da akıllıca birleştirildiğini belirtti. Hâlihazırda “Doğu’dan yükselen beş yıldız” konulu tarihi desen Dut kâğıdı üzerine kopyalandı ve diğer onlarca türevi kültürel ve yaratıcı ürün geliştirildi. Zarif çay molasında kullanılan dut kâğıdı yelpazeleri ve kaligrafi eserlerini içeren çerçeveler gibi kültürel yaratıcı ürünler, sadelik ile modayı bütünleştirerek, halkın beğenisini kazanıyor.

Kişiler sırasıyla dut kâğıdı üzerine kaligrafi yazıyor

Wei Baoshan, “Son yıllarda, bin yıllık geçmişe sahip olan dut kâğıdı yeniden canlandı ve giderek daha çok sayıda insan dut kâğıdının yapım becerisiyle tanıştı ve bilgi edindi. Bir sonraki aşamada, kâğıdın kullanım alanının daha genişletilmesini sağlamalıyız. Örneğin, dut kâğıdı nemden korunma ve inanılmaz bir elastikiyet özelliklerine sahip, dolayısıyla dut kâğıdını kullanan kaligrafi ve resim sanatının türevlerini çayın ambalajı olarak kullanabiliriz, böylece insanların çayların tadına bakarken, ambalajlar sayesinde somut olmayan kültürel miraslarla tanışmalarını sağlayabiliriz” diyor.