TOLGA KARAGÖZ- 24.02.2024-HİBYA- Çin'in 12 hayvanlı takvimine göre Fener Bayramı'nın geçmişi 2 bin yıl öncesine kadar uzanıyor. Batı Han Hanedanlığı (MÖ 202-MS 8) döneminde kutlanmaya başlayan festival bir gelenek olarak ülkenin dört bir yanında özel etkinlik ve süslemelerle kutlanıyor.
Fener Festivali’nde insanlar yuanxiao denilen bir çeşit tatlı mantı yenildiği için, buna "Yuanxiao Festivali" de deniyor. Fener Festivali süresince Yuanxiao yemek ise bir halk geleneği haline gelmiş durumda.
Yuanxiao'nun bir diğer ismi de, Tangyuan olarak geçiyor. İçi gül yaprakları, susam, fasulye ezmesi, hünnap ezmesi, ceviz, kurutulmuş meyve, şeker ve yağ ile yapışkan pirinç unundan yapılan küçük hamur toplarından oluşuyor. Tangyuan haşlanabilir, kızartılabilir veya buğlama yapılarak hazırlanabiliyor.
Çince'de tangyuan, yeniden birleşme anlamına gelen "tuanyuan" ile benzer bir telaffuza sahip. Bu nedenle insanlar, aile için birliği, uyumu ve mutluluğu ifade etmek için bu festivalde aileler için tangyuan vazgeçilmez bir lezzet olarak sunuluyor. Fener Festivali'nin yaklaşmasıyla birlikte, tuanyuan her yerde görülüyor, ve bayram ruhunu temsil ediyor. Tuanyuan’ın yuvarlak şekli aile çemberini sembolize ediyor. Tuanyuan yemek aile buluşmaları için umudu simgeliyor. Tuanyuan sadece geleneksel bir bayram yiyeceği değil, aynı zamanda tanrılara duyulan saygıyı ifade etmek için de kullanılıyor. Yuvarlak şekilleri de mükemmelliği ve birliği temsil ediyor.
Evde tangyuan yemek Fener Festivalinin sadece bir parçası. Daha da önemlisi, tapınak fuarlarına veya sokak panayırlarına katılıp fener gösterilerini izleme geleneği.
Birçok Çin bayramında fenerler yer alıyor. Ancak Fener Festivali bu geleneğin özünü temsil ediyor. Fenerler ilk olarak ilk ayın 13'üncü gününde ortaya çıkarılıyor. Ayın on dördünde test ediliyor 15'inde resmen yakılarak 18'inde indiriliyor.
Çin fenerlerinin kökeni binlerce yıllık bir geçmişe sahip. Sui Hanedanlığı döneminde çeşitli fener festivalleri oldukça popüler hale geldi ve Güney Song Hanedanlığı döneminde fenerlerin üzerine bilmece yazma geleneği ortaya çıktı. Bu dönemde Nanjing'deki Qinhuaihe'de düzenlenen bir festivalde 10.000'den fazla fener kullanıldı. Qing Hanedanlığı döneminde başkentte görkemli fener sergileri düzenlendi. Ejderha fenerinin en ünlü yarışmacı olduğu fener yarışmaları da düzenlenirdi. Beijing aynı zamanda ünlü bir fener pazarına sahipken, güney Çin nehirler ve göller üzerindeki fener gösterileriyle biliniyordu. Shanxi Eyaletindeki Ningxiang İlçesi, dağın yamacının 10.000 fenerden oluşan şenlikli bir gösteriyle kaplandığı "Dağ Işıkları Festivali" ile tanınıyordu. Bu festivaller yalnızca çok renkli fenerlerin güzel bir gösterisini sunmakla kalmayarak, aynı zamanda Aslan Dansı, Ejderha Fener Dansı, ayakla yürüme, kara botu yarışı ve Yangge dansı gibi çok çeşitli halk sanatı ve performanslarına da yer verildi.