Dayanıklı Çin ekonomisi dünyaya istikrar sağlayacak

Çinliler kısa bir süre sonra yeni bir geleneksel yıla girecekler. Çin yeni yılı denen bu süreçte geleneklerden dolayı ülkenin en büyük göçü yaşanıyor.

Memleketlerinden farklı şehirlerde çalışanlar yeni yıla aileleriyle birlikte girmek için yollara düşüyorlar. Bu dönemde ekonomide de önemli bir canlanma yaşanıyor.

Kış turizminde canlanma 

Covid salgınının etkilerinden kurtulmaya başlayan Çin’de en önemli canlılık turizm sektöründe görülüyor. Örneğin, Çin’in kuzeybatısındaki Xinmjiang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki İli Kazak Özerk İli’ne bağlı Xinyuan ilçesinde bulunan Narat uluslararası kayak merkezi bu günlerde snowboard yapmanın keyfini çıkaran turistlerle dolu. Kış turizminde son aylarda yaşanan patlama nedeniyle turizm şirketleri işe alımlarını artırdı.

Turizm ve eğlence ile ilgili iş fırsatları geçen yıl sürekli bir büyüme gösterdi. İlgili raporlara göre turizm ve eğlence alanındaki iş fırsatları yılın son çeyreğinde yıllık bazda yüzde 52 arttı. Raporlara göre, 2023 yılının ilk çeyreği, Covid-19’un sektörler üzerinde devam eden etkisi nedeniyle durgun kalırken, ikinci çeyrekte yüzde 25, üçüncü çeyrekte de yüzde 28’lik büyüme oranı görüldü.

Dördüncü çeyrekte Xinjiang’ın turizmle ilgili iş ilanları yıllık bazda yüzde 285 artarken, Heilongjiang’ın merkezi başkenti Harbin’in nefes kesen karlı manzarası ve insanların misafirperverliğiyle internette viral hale gelmesinin ardından yüzde 112 büyüme kaydetti. Son üç günlük Yeni Yıl tatili sırasında Harbin’i 3 milyon 40 binden fazla turist ziyaret etti ve bunun sonucunda turizmden 5,9 milyar yuan (837 milyon dolar) gelir elde edildi.

Çin ekonomisinin dayanıklılığı 

Çin Ulusal İstatistik Bürosu yayınladığı 2023 yılına ilişkin veriler arasında GSYİH’nın yüzde 5,2 büyümesi oldu. Uzmanlara göre, bir kez daha, Çin ekonomisinin gerçek gidişatı, bazı dış kötümser görüşlerden, eleştirilerden ve hatta çöküş teorilerinden sıyrılarak güçlü bir dayanıklılık ve potansiyel ortaya koyuyor.

Dünya Bankası’nın büyük ekonomilerin 2023 büyüme oranlarına ilişkin öngörülerine göre yapılan tahminlere göre Çin’in ekonomik artışı ABD’nin yaklaşık 1,5 katı, Avro bölgesinin ise 16,5 katı civarında. Çin’in küresel ekonomik büyümeye katkısı Amerika, Avrupa ve Japonya’nın toplam katkılarından daha fazla ve bu da Çin’i küresel ekonomik büyümenin önde gelen motoru haline getiriyor.

Çin ekonomisi 2023’te toparlanırken sorunlar da yaşadı. Gayrimenkul sektörünün sürekli durgun olmasıyla birlikte salgının ekonomi üzerindeki etkisi beklenenden daha büyük oldu. Eş zamanlı olarak, küresel ekonomik toparlanmanın zayıf olması ticaret üzerinde baskı oluşturdu. Uzmanlar FED’in faiz artırımına ve ABD dolarının değer kazanması gibi eylemlerin yayılma etkilerine de işaret ediyor.

Açıklanan veriler “Çin ekonomisi çöktü” algısı oluşturmaya çalışanların teorilerini de çürüttü.

Ekonomideki değişim 

Aslında Ulusal İstatistik Bürosu’nun açıkladığı çeşitli verilere göre Çin ekonomisinin geçtiğimiz yıl hızlı bir dönüşüm geçirdiği açıkça görülüyor. Birincisi, ekonomiyi yönlendiren geleneksel “üç motor”un yani ihracat, tüketim ve yatırımın ekonomik büyümeye katkılarında önemli değişiklikler yaşanıyor.

İkincisi, yapısal uyum, dönüşüm ve ekonomik kalkınmanın iyileştirilmesi hızlanıyor. Yüksek teknolojili üretim yüzde 9,9, yüksek teknolojili hizmetlere yapılan yatırımlar da yüzde 11,4 arttı.

Uzmanlara göre, Çin gibi süper büyük ölçekli bir ekonomi ve Çin ekonomisi gibi büyük bir gemi için en önemli şey, doğru yönde ilerleyip ilerlemediğini belirlemektir. Ekonomik kalkınma sürecinde, yüksek kaliteli kalkınmaya doğru ilerlemenin güçlü potansiyeline tanık olundu. Bu nedenle yüzde 5,2 rakamı, Çin ekonomisinin bu yılki zorlukların üstesinden gelebileceğine dair güveni temsil ediyor. Artık önemli olan, yeterli sabırla ve daha fazla çaba harcayarak bu potansiyeli ortaya çıkarmak ve ekonomik yapının dönüşümünü ve iyileştirilmesini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmektir.

Net ve istikrarlı politikalar 

2024 yılında da farklı güçler arasındaki rekabet yoğunlaşacağından sorunsuz bir yolculuk olmayacağı öngörülebilir. Ancak kesin olan şey, yavaşlaması beklenen küresel ekonomik büyüme, jeopolitik risklerin sürekli artması, süper inovasyon döngüsünün başlaması ve küresel yeşil dönüşümün hızlanması bağlamında Çin’in genel makroekonomik politikalarının büyük ekonomiler arasında en net ve en istikrarlı olduğudur. Çin, dijital ekonomi, yapay zeka geliştirme ve yeşil teknoloji gibi alanlardaki yatırımları sürekli artırarak teknolojik inovasyon, dönüşüm ve iyileştirme yoluyla yeni büyüme için itici faktörler arayacak.

Nobel ödüllü ekonomistin görüşleri 

2006 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Edmund Phelps, Çin basınına Çin ekonomisinin hala canlılığını koruduğunu, bunun da Çin’in finans ve yapay zeka gibi alanlarda yenilikler geliştirmede yaptığı büyük atılımlarda açıkça görüldüğünü söyledi.

Phelps, Büyümenin Mantığı kitabında ABD’den gelen inovasyonun ciddi oranda azaldığını, Avrupa’dan ise neredeyse hiç inovasyon gelmediğini belirtiyor. Bu nedenle Çin, küresel ekonomik inovasyonun önemli bir kaynağı olma potansiyeline sahiptir. Çin çok sayıda yüksek teknoloji yeniliğinden geçiyor. Phelps’e göre, Çin’in bu alanda başarabileceği ilerlemeye tanık olmanın zamanı geldi.

Özetle, dayanıklı Çin ekonomisi dünyaya da istikrar sağlayacaktır.

 Kamil Erdoğdu